De ziekte van Still is een zeldzame reumatische aandoening. De ziekte van Still wordt ook Still's disease genoemd. Meestal ontstaat de ziekte op jonge leeftijd. Het wordt ook wel omschreven als jeugdreuma. Wanneer de verschijnselen op latere leeftijd ontstaan noemen we het Adult onset Still's disease (AOSD), dit is meestal tussen de 15 en 40 jaar.
Ondanks de agressieve start dooft de ziekte bij ongeveer de helft van de patiënten binnen een jaar uit. Daarna kan de ziekte nog wel eens opvlammen, maar naarmate de patiënt ouder wordt, is de kans op terugkeer kleiner.
In de actieve periode van de ziekte kunnen zich echter vervelende complicaties voordoen, die zelfs levensbedreigend kunnen zijn, zoals een ernstige ontsteking van het hartzakje of een bloedstolling. Deze complicaties zijn meestal goed te behandelen en komen slechts voor bij een zeer kleine percentage van de patiënten.
De blijvende gevolgen zijn voornamelijk afhankelijk van de ernst van de gewrichtsontsteking. Bij een derde van de patiënten is er nauwelijks gewrichtsbeschadiging. Bij nog een derde is er een beperkte gewrichtsbeschadiging, vooral aan de polsen, vingers, enkele en tenen. Bij een een derde van de patiënten verloopt de ziekte vrij agressief waardoor behalve polsen, vingers, enkels en tenen ook de heup- en schoudergewrichten aangetast zijn. Vooral bij deze groep kan een heup- en schouderprothese een oplossing zijn.
Symptomen
De meest voorkomende verschijnselen zijn gewrichtsontstekingen, koorts(pieken),
huiduitslag, lever-, hart- en lymfeklierafwijkingen. De prognose is over het algemeen gunstig wanneer er op tijd met juiste medicatie wordt behandeld.
Bij kinderen begint het met spierpijn, die wekenlang aanhoudt. Tijdens de spierpijn begint ook de gewrichtspijnen, dit komt door de ontstekingen. Wat volgt is een hoge, piekende koorts, rode vlekken op de huid en het kind voelt zich ziek. Bij volwassenen geldt hetzelfde ziekteverloop.
De diagnose van de ziekte van Still kan worden vastgesteld door naar 8 punten te kijken, wanneer men voldoet aan 5 van de 8 dan kan de ziekte worden vastgesteld. Deze punten zijn:
- hoge koorts;
- vluchtige, zalmkleurige uitslag;
- vergrote lymfeklieren of milt;
- een toename van het aantal leukocyten;
- gewrichtsklachten;
- keelpijn;
- leverfunctiestoornissen;
- een negatieve reumafactor/negatieve SLE-testen.
Behandeling
Tot op heden bestaan er nog geen specifieke geneesmiddelen tegen de ziekte van Still. Als er ook gewrichtsontstekingen optreden worden NSAID's voorgeschreven.
Bij een aantal patiënten zijn prednison, methotrexaat, azathioprine of andere medicijnen noodzakelijk.
